مهرنوش زائری اصفهانی ۱۰ ساله بود که با پدر و مادر خود برای فرار از چنگ پاسداران جمهوری اسلامی از راه ترکیه به آلمان آمد. او اکنون با کولهباری پر از تجربه در زمینههای گوناگون به پناهجویان در آلمان کمک میکند.
به گزارش دویچه وله خانوادهی مهرنوش زائری اصفهانی مانند بسیاری از ایرانیهایی که در سالهای دههی ۱۹۸۰ از بیم جمهوری اسلامی از زادگاه خود گریختند، با روادیدی از سفارت آلمان دموکراتیک از طریق برلین شرقی به برلین غربی وارد شد. زائری اصفهانی، در گفتوگویی با "دویچلند رادیو" شب ورود خانوادهی خود را در ۲۵ دسامبر ۱۹۸۵ به طنز این گونه شرح میدهد: «در آن شب معجزه پشت معجزه بود که برای ما اتفاق میافتاد.»
نخستین معجزه به گفتهی زائری اصفهانی، ویزا گرفتن برای ورود به برلین شرقی بود که «هنوز نرسیده اخراج و مجبور شدیم از طریق خیابان "فریدریش" به برلین غربی برویم». دومین معجزه «این بود که ما سرانجام به برلین غربی رسیدیم، ولی در خیابانهای این کلانشهر که دربارهاش خیلی شنیده بودیم، پرنده هم پر نمیزد.»
زائری اصفهانی میگوید بعدها پی برده است که دلیل خلوت بودن خیابانها در برلین برگزاری مراسم خانوادگی شب میلاد مسیح (وایناختن) در خانهها بود.
مقابله با دشواریها در صف اول و پشت جبهه
زائری اصفهانی دوران آموزش ابتدایی خود را در شهر هایدلبرگ گذرانده و مدرک دیپلم خود را از دبیرستانی در این شهر گرفته است. او سپس به تحصیلات خود در رشتهی مددکاری اجتماعی در فرایبورگ ادامه داده و در همان شهر نیز از سال ۱۹۹۹ در بخش کمک به پناهجویان به کار مشغول شده است. او در این رابطه میگوید:
«من با یاری همکاران و وکلای متخصص امور پناهندگی برای احقاق حقوق پناهجویان خیلی تلاش کردم و در اغلب موارد هم به هدفم که کمک به پناهجویان بود رسیدم.» او با اینحال شیوهی مبارزه برای دستیابی به حقوق آنان که معنای زندگی او را تشکیل میدهد، "پر سر و صدا" میخواند و میگوید: «در سال ۲۰۰۹ به این نتیجه رسیدم که دیگر نمیتوانم به این صورت و در صف اول با مشکلات پناهجویان روبرو شوم.»
از آن زمان مهرنوش زائری اصفهانی در دورههای گوناگون، کارمندان و مسئولان امور پناهجویان را با مسائل فرهنگی آنان آشنا میسازد. او در این رابطه میگوید: «در آلمان مدلهای فرهنگی بر پایهی فردیت و انساندوستی شکل گرفته. کمکهایی که به پناهجویان میشود هم بر همین اساس برنامهریزی شدهاند. ولی ۹۵ درصد جمعیت جهان که بخشی از آنها به آلمان رو کردهاند، از جوامع مبتنی بر زندگی جمعی میآیند که نظام کاملا متفاوتی است.» به عقیدهی او این واقعیت باید در اقدامات کمک به پناهجویان در نظر گرفته شود.
مهرنوش زائری اصفهانی در این رابطه یک بازی کامپیوتری با عنوان "آزولوپولی" طرحریزی کرده و به این خاطر نیز جایزهی "دموکراسی" پارلمان آلمان را از آن خود کرده است. او همچنین در سال ۲۰۱۶ برای کتاب "۳۳ پل و یک قهوهخانه" که در آن تجربیات فرار خود و خانوادهاش را به تصویر کشیده، برندهی جایزهی "بهترین کتاب نوجوانان" شده است.