حضور نظامی روسیه در سوریه و پیروزی های بدست آمده علیه تهاجم ارتش داعش به این کشور و اشغال بخش هائی از سرزمین سوریه، نه تنها استراتژی غرب برای تقسیم سوریه را نقش بر آب کرد، بلکه چنان قدرت نظامی از روسیه را به نمایش گذاشت که حالا در هر مذاکره سیاسی پیرامون منطقه غرب ناچار است آن را به حساب آورد. در ادامه همین مسئله، تغییراتی در نوع مناسبات سیاسی و نظامی روسیه با ایران بوجود آمد.
تغییراتی گریز ناپذیر، زیرا ایران نیز در سوریه حضور نظامی دارد. این حضور نیز برای جمهوری اسلامی اجتناب ناپذیر بود زیرا پیروزی غرب، ترکیه و داعش در سوریه به معنای سلط بر لبنان و متلاشی شدن ارتش حزب الله و خیز بلند برای کشیده شدن تهاجم به خاک ایران نیز بود. به این ترتیب جمهوری اسلامی در سوریه وارد یک جنگ نیابتی برای دفاع از خود نیز شد و طبیعی بود که با قدرت برتر، یعنی روسیه پیوند نظامی برقرار کند. سفرهای پیاپی وزیر دفاع دولت روحانی به مسکو، سفرهای علنی و غیر علنی فرمانده سپاه قدس به مسکو و در صدر همه این سفرها، سفر کوتاه پوتین به تهران و مذاکرات محرمانه و فشرده و چند ساعته اش با علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی و تدوین قطعی یک استراتژی سیاسی- نظامی همراه با پیوندهای تسلیحاتی همه در این راستا قابل تحلیل است. کودتای نظامی درترکیه و شکست آن، فصل نوینی در مناسبات ترکیه و روسیه و ایران بوجود آورد. بویژه که روسیه نقش مهمی در افشای این کودتا و رساندن خبر آن به رئیس جمهور ترکیه داشت و گفته می شود ایران نیز با پذیرش اردوغان در خاک ایران برای سازمان دادن اقدامات ضد کودتائی نقش پر اهمیتی در زمینه خنثی سازی کودتای نظامی های ترکیه ایفاء کرد. کودتائی که حداقل امریکا و غرب منتظر نتیجه آن بودند تا مواضع خود را در قبال آن اعلام کنند و حداکثر آن که در جریان کودتا بودند و از آن حمایت می کردند. عضویت ترکیه در پیمان نظامی ناتو و خنثی شدن کودتائی که غرب و امریکا پشت آن بودند به معنای نقش داشتن ناتو در این کودتا بود و از این نظر نیز خنثی شدن کودتا و گردش به مسکو و تهران از جانب دولت ترکیه حائز اهمیت جدی است.
با این مقدمه گزارشی را می خوانید درباره حضور هواپیماهای نظامی روسیه در خاک ایران برای عملیات نظامی در سوریه. حضوری که بر خلاف جنجال به پا شده توسط رسانه های غربی و بویژه اسرائیل، هیچ ارتباطی به اشغال نظامی خاک ایران توسط روسیه ندارد و صرفا استفاده از برخی پایگاه های هوائی ایران مانند پایگاه هوائی همدان برای سرکوب داعش در سوریه، در چارچوب همکاری عملی و نظامی ایران و روسیه و حزب الله لبنان و ارتش سوریه است.
سایت خبری وابسته به تلویزیون «روسیه 24» مسکو در همین ارتباط نوشت:
«بمب افکن های مافوق صوت روسیه با پرواز از ایران به مواضع داعش و النصره در سوریه حمله می کنند. هواپیماهای مافوق صوت روسیه از نوع Tu-22M3 نخستین حملات خود را علیه هدف های مستقر در سوریه با پرواز از یک پایگاه هوائی در ایران انجام دادند.
مسکو و تهران قبلا یک قرارداد نظامی امضاء کرده بودند که طبق آن به مسکو اجازه داده می شود هواپیماهای جنگی خود را در فرودگاه نظامی همدان مستقر سازد.
بمب افکن های مذکور با بکار گرفتن ظرفیت کامل تسلیحاتی خود از پایگاه همدان بلند شدند تا مواضع داعش و دیگر جهاد گرایان چون جبهه فتح شام را- که قبلا النصرت خوانده می شد- در حلب، دیرالزور و ادلیب بمباران کنند.
در وزارت دفاع روسیه گفته شد که در نتیجه این بمباران ها پنج انبار مهم اسلحه و محل آموزش های نظامی داعش در سوریه منهدم گشتند. افزون بر این سه مرکز فرماندهی و تعداد زیادی از نفرات آنها غیر فعال شدند.
تا کنون در باره تعداد جنگده های روسی که در همدان مستقر هستند خبری منتشر نشده است. پورتال خبری المصدر که به حزب الله لبنان نزدیک است عکس هائی از سه بمب افکن روسی از نوع TU-22M3 و یک هواپیمای باری نظامی از نوع Il-76را منتشر ساخت که در ایران مستقر هستند.
استقرار هواپیماهای روسی در ایران این مزیت عملیاتی را در بر دارد که مدت زمان پرواز بمب افکن های بزرگ را از روسیه به سوریه برای بمباران اهداف در سوریه بمراتب کوتاه تر می سازد. کاهش مدت زمان پرواز بر قدرت مانور روسیه در سوریه می افزاید و قابلیت انعطاف برای انجام عملیا ت را ممکن میسازد.
قبلابمب افکن های دور پرواز روسی برای انجام عملیات در سوریه از پایگاه موزدوک در روسیه پرواز می کردند . فاصله این پایگاه تا سوریه 2هزار کیلومتر است. در حالی که فاصله پایگاه همدان تا سوریه 700 کیلومتر است. موفقیت حملات هوائی در زمانی فشرده بیشتر و هزینه آن کمتر است.
پس از مذاکرات اتمی همکاری های نظامی میان ایران و روسیه با گامهای بلند پیش می رود. در ژانویه سال جاری یک قرار داد نظامی میان ایران و روسیه منعقد شد. افزون بر این، دو کشور همکاری های خود را در عرصه آموزش های نظامی و مبارزه با تروریسم گسترش می دهند. » سرگئی شوایگو» وزیر دفاع روسیه و همتای ایرانی او سرتیپ حسین دهقان در تهران با حضور مقامات برجسته نظامی روسیه قرارداد را امضاء کردند.
رسانه های روسی روز دوشنبه گزارش دادند که روسیه از ایران و عراق درخواست کرده که موشک های کروز ان کشور بتوانند از اسمان دو کشور ایران و عراق بگذرند. این موشک ها می توانند از کشتی های جنگی در دریای مازندران پرتاب شوند و هدف های مورد نظر در سوریه را منهدم سازند. (این درخواست همزمان است با یک مانور وسیع نظامی در دریای خزر توسط روسیه که در آن از رزمناو و کشتی های جنگی و نیروهای نظامی و ادوادت نظامی داغستان نیز استفاده می شود.
وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که روز 7 اکتبر 2015 چهار ناوجنگی روسیه 26 موشک کروزبسوی مواضع داعش در سوریه پرتاب کردند. این راکت ها پس از 1500 کیلومتر پرواز 11 هدف را در سوریه منهدم کردند.. روز 20 نوامبر روسیه 18 موشک دیگر از دریای مازندران بسوی اهدافی در رقعا ، ادلیب وحلب پرتاب کرد.