هنگامی که کودتا در ترکیه در جریان بود جان کری در مسکو حضور داشت
گویا سازمان اطلاعاتی روسیه از کودتا علیه دولت ترکیه با خبر شده و احتمالا در آخرین لحظه به پرزیدنت اردوغان هشدار داده است. احتمالا با آنکه کودتا چند ساعت زودتر شروع شد با شکست روبروشد زیرا اردوغان به موقع به بخشی از رهبری ارتش اعلام خطر کرده بود.
بنا به ادعای منابع عربی و ایرانی، بعضی کشورهای خلیج فارس در کودتا دست داشته اند.
خبرگزاری اسپوتنیک اطلاعات جالبی در باره شکست کودتا در ترکیه منتشر کرده است که حاوی جزئیات فراوانی است که نمی توان منکر آن شد.
گزارش این خبرگزاری به گفته های منابع متعددی دیپلمات مقیم آنکارا مستند است. آنها گفته اند سازمان اطلاعاتی روسیه اطلاعات خود را در اختیار «ام. آی.تی.» (سازمان اطلاعاتی ترکیه) قرار داده است. بنا به گفته های دیپلمات ها که نام آنها ذکر نشده نیروی نظامی روسیه در منطقه (سوریه) به اطلاعات مخابراتی هشدار دهنده ای دست یافته بود که نشان می داد ارتش ترکیه قصد کودتا دارد. اطلاعات مخابره شده از جمله حاوی نقشه به قتل رساندن اردوغان در هتل محل اقامتش در » مرمره» بوده است.
قابل توجه آنست که طبق تخمین دیپلمات ها، روسیه مکالمات کودتاگران را در پایگاه هوائی خود در «حمیمیم» شنود کرده. روس ها در این پایگاه مدرن ترین دستگاههای شنود را مستقر ساخته اند. این پایگاه برای روسیه حائز اهمیت استراتژیک برای کل خاورمیانه است. به همین دلیل هنگامی که منطقه لاذقیه مورد تهدید تروریست های بین المللی و اسلامی قرار گرفت، روسیه نیروی هوائی خود را در سوریه به میدان آورد.
بنا به گزارش منابع دیپلماتیک در ترکیه» یکی از دلائل مهم «برای اقدام به کودتا تغییری بود که گروهی از ژنرال های ترک که سازمان اطلاعات ترکیه اطلاعات دریافتی را در اختیار آنها گذاشته بود، مخالف کودتا بوده اند.
چهار روز پس از تلاشی که برای کودتا صورت گرفت، اردوغان اعلام کرد که قصد دارد اختلافات با همسایگان ترکیه را حل کند. پس از آن » دیمیتری پسکوف » سخنگوی کرملین اعلام کرد که پوتین و اردوغان در آغاز ماه آگوست با یکدیگر دیدار خواهند کرد.
بنا به گزارش «المونیتور» طبق تحلیل یک مقام ایرانی، میان کودتا در ترکیه و کودتا علیه مصدق تشابهاتی وجود داشته است. کودتا علیه مصدق (با طرح و همکاری مشترک امریکا و انگلیس) نیز در دو موج صورت گرفت: نخستین تلاش با شکست مواجه شد و در تلاش دوم بود که حکومت مصدق ساقط شد. با در نظر گرفتن شیوه کودتا علیه مصدق باید گفت که خطر موفقیت کودتا در ترکیه هنوز کاملا برطرف نشده است.
گفته می شود که عربستان سعودی و امارات خلیج فارس در اجرای کودتا دست داشته اند. یک «افشاگر سعودی» روز دوشنبه در «توئیتر» افشا کرد که امارات متحده عربی در اجرای کودتا سهم مهمی داشته است. بنا به گفته یک مقام برجسته ایرانی «درست است که میان ترکیه و ایران مشکلاتی در مورد سوریه هست، اما مشکلات مستقیمی میان دو کشور وجود ندارد. برعکس، مناسبات دوجانبه پیوسته بهتر می شوند. برای ایران کودتا در ترکیه پذیرفتنی نیست».
از قرار معلوم روس ها امریکائی ها را نیز از کودتا مطلع کرده بودند. هنگامی که تلاش برای کودتا در ترکیه در حال وقوع بود، جان کری، وزیرخارجه آمریکا، در مسکو حضور داشت. از قرار معلوم سفر جان کری به مسکو ناگهانی صورت گرفته بود در حالیکه رسانه های آمریکائی قبل از کودتا خبری در باره سفر قریب الوقوع کری به مسکو منتشر نکرده بودند. پاسخ سخنگوی وزارت خارجه نیز به این پرسش که آیا سفر جان کری به مسکو با کاخ سفید هماهنگ شده بود، بگونه ای غیر عادی نا روشن بود.
اطلاعاتی که ایرانی ها پخش کردند، حکایت از اتهامات ترکیه به آمریکا مبنی بر حمایت آن کشور از کودتاست اما اردوغان در سخنانی روز چهارشنبه گفت: ما باید محتاط تر باشیم، مناسبات دوکشورتابع علائق آنها ست نه احساسات آنان. ما شرکای استراتژیک هستیم.» اردوغان خواستار تسلیم » گولن» روحانی با نفوذ ترک است که مقیم آمریکا و مخالف اردوغان است. بنظر اردوغان کودتا- از پس پرده- بنا به خواست او صورت گرفته است.
بنا به گزارش » الجزیره عربی » در اصل قرار بوده که کودتا ساعت سه بعد از نیمه شب صورت گیرد. حدس زده می شود که افسران کودتا گر بنحوی به هشدار روس ها دست یافته و به همین دلیل تصمیم گرفتند زودتر از ساعت مقرر دست به کودتا بزنند و همین امر نیز در شکست کودتا نقش اساسی داشت. در همان وقت که » جورج فریدمان» تحلیل گر سیاسی آمریکائی در برابر دوربین تلویزیون ادعا کرد کودتاگران در مدت کوتاهی بر آنکارا و استانبول مسلط گشته اند، بلاتکلیفی ، سردرگمی و درماندگی سربازان کودتاگر در خیابانها چشمگیر بود.
رفتار بظاهر غیر حرفه ای و ناشیانه کودتاگران این شایعه را تقویت کرد که گویا اردوغان خود این شبه کودتا را سازمان داده است تا بعدا یک نظام استبدادی در ترکیه مستقر سازد. یکی از کسانی که این ادعای جسورانه را در رسانه تلویزیونی n-tV مطرح ساخت » اریش واد» مشاور نظامی و سابق صدر اعظم آلمان «مرکل» در گذشته بود. او گفت اردوغان قصد داشت با این شبه کودتا برقدرت خود بیفزاید. این نظر او، با در نظر گرفتن این واقعیت که اردوغان حتی روزها پس از کودتای نافرجام ، در پی یافتن و معرفی نظامیان کودتاچی است، نظری قابل دفاع نیست. بویژه با در نظر گرفتن بیانیه ای که کودتاگران دستور دادند برای اطلاع همگان در تلویزیون خوانده شود. این بیانیه خلاف آن چیزی را نشان می دهد که یک دیکتاتور بخواهد برای اثبات ساختگی بودن کودتا بگوش مردم برساند. در بیانیه کودتاگران گفته شده بود که «مبارزه دولت اردوغان با تروریسم، همزمان با فساد و رشوه خواری دولتی با شکست روبروشده است». آنچه مسلم است این است که اردوغان قطعا حاضر نیست برای صحنه سازی کودتا از تلویزیون چنین سخنانی را در باره دولت خود بگوش مردم برساند .
کودتای ترکیه شبیه کودتای 28 مرداد بود
بیانیه کودتاچی های ترکیه
که از تلویزیون دولتی پخش شد
زیر پا نهادن مستمر قوانین و قانون اساسی تبدیل به خطری برای اصول اساسی و حیاتی نهادها شده اند.مجموعه بنیادهای کشوری که مربوط به نیروی نظامی ترکیه می گردند، تابع موازین ایده ئولوژیک شده اند و دیگر قادر به انجام وظائف محوله نیستند. رئیس جمهور و اعضای دولت که همه غرق در تخطی، رفتن راه نا صواب و خیانت هستند کلیه حقوق و آزادی های فردی، تفکیک قوا ی نظام لائیک و دموکراتیک را عملا به کنار نهاده اند.
کشور ما در عرصه بین المللی حرمتی را که به حق شایسته آنست از دست داده و به مرحله ای سقوط کرده که در آن حقوق بشر دیگر محترم شمرده نمی شود و استبداد بر آن حاکم است. تصمیمات متخذه نادرست از سوی مقامات سیاسی، و بی عملی در مبارزه با تروریسم سبب گشته تا بسیاری از شهروندان بی گناه و نیروهای امنیتی در نبرد با تروریسم جان خود را از دست بدهند. دزدی و فساد در دستگاه دولتی ابعادی وخیم یافته است. نظام حقوقی که مسئول مبارزه با فساد است فاقد اعتبار شده است. در تحت چنین شرائطی مردم ترکیه موفق شدند تحت رهبری اتاتورک جمهوری را بنیاد نهند و تا امروز آن را نگه دارند.