صدای آمریکا - حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران در سپتامبر گذشته، چند هفته پس از موافقت تهران با مهار برنامه اتمی در برابر لغو تحریم های اقتصادی، در نیویورک با گروهی از ایرانیان ملاقات کرد و آنها را به بازگشت به کشور و مشارکت در برنامه های توسعه فراخواند.
محمد جواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در جریان دیداری از سنگاپور در اوایل ماه مارس، گفت اتباع ایرانی مقیم خارج "بهترین پل ها برای گفت و گوی فرهنگ ها و تمدن ها هستند."
در این میان، شرکت های بین المللی به دنبال ایرانیان تحصیلکره غرب هستند و مشاغل مدیریت بالا با مزایای مکفی در کشور به آن ها پیشنهاد می کنند، اما جلب موافقت آنها را دشوار می بینند.
رویترز در گزارشی می گوید مصاحبه با مسئولان شرکت های عربی و با بیش از ۲۰ ایرانی ساکن خارج نشان داد ایرانیان پیش از آن که تصمیم به بازگشت بگیرند، منتظرند ببینند وعده های اصلاحات چگونه عملی می شود.
بسیاری از آنان به کیفیت پائین زندگی، و مشکلاتی مانند کاغذ بازی، فرهنگ مبهم بازرگانی، مسائل امنیتی، آلودگی هوا و نبود مدارس بین المللی برای فرزندانشان استناد می کنند. آنها همچنین نگران حقوق خود و حفاظت هایشان در نظام قضایی جمهوری اسلامی هستند.
این بی میلی کار را برای شرکت های بزرگ که جهت حرکت در دنیای پیچیده بازرگانی ایران، آموزش نیروی کار محلی و پرکردن شکاف فرهنگی و زبانی با مشتریان ثروتمند محلی به کمک نیاز دارند، سخت تر می کند.
مقامات ایران شمار ایرانیان مقیم خارج را بین پنج تا هفت میلیون نفر تخمین می زنند که اکثرا در آمریکای شمالی، اروپا و کشورهای حوزه خلیج فارس زندگی می کنند.
خبرگزاری رویترز می نویسد برخی از این ایرانی تبارها علاقه مند هستند بازگردند. مانند پانیز گلکار، ۲۶ ساله، دارای تابعیت دوگانه ایرانی – آمریکایی، که قرار است مطالعات خود را در موسسه معماری کالیفرنیای جنوبی در آوریل به پایان برساند.
او به رویترز گفته است که در قبال ایران احساس مسئولیت می کند. او گفت "ایران به آدم های حرفه ای در تمام حوزه ها نیاز دارد. ثابت کردن خودم بعنوان یک زن در جامعه بازرگانی دشوار خواهد بود، اما فرصت های کاری در ایران از هر جای دیگری بیشتر است. بسیاری از ایرانیان در کالیفرنیا درباره بازگشت حرف می زنند، این گزینه ای است که ما نباید نادیده بگیریم."
اما گزارشگر رویترز می گوید چالش های زیادی وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. برخی از کسانی که خانواده هایشان پیش یا زمانی کوتاه پس از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ ایران را ترک کردند، نسبت به چشم اندازهای کاری تردید دارند و نگرانند که خودداری تهران از شناسایی تابعیت دوگانه، آنها را در برابر دستگیر های خود سرانه آسیب پذیر کند. نیروهای امنیتی در سال های اخیر شماری از چنین افرادی را که گذرنامه های اروپایی و آمریکایی دارند به اتهامات امنیتی نامشخص دستگیر کرده اند. دیگران به دلیل بروکراسی، پایین بودن سطح زندگی در تهران و محدودیت ها و مقررات لباس و رفتار تردید دارند.
در گزارش رویترز گفته می شود در پژوهش هایی که یک شرکت مشاور در ۲۰۱۶ درباره ۲۳۰ شهر در جهان انجام داد، تهران از نظر کیفیت زندگی در ردیف ۲۰۳ قرار گرفت، بدتر از اسلام آباد پایتخت پاکستان و نایروبی پایتخت کنیا.
چند ایرانی مقیم حاشیه خلیج فارس به رویترز گفتند شرکت های غربی می خواهند آنها را استخدام کنند زیرا به نیروی کار محلی اعتماد ندارند.
ایرانیان مقیم خارج با اشاره به چرخش های سیاسی در سال های اخیر همچنین نگرانند که سرانجام راه اصلاحات اقتصادی به رهبری حسن روحانی رئیس جمهوری بسته شود.
رویترز می گوید شرکت های خارجی که از ملاحظات ایرانیان مقیم خارج آگاه هستند، سعی دارند آنها را با پیشنهاد حقوق های بالا و مزایای دیگر جذب کنند. چند مدیر گفتند یک ایرانی تحصیلکرده غرب می تواند در یک سمت اجرایی بالا در یک شرکت غربی، ماهیانه بیش از ۱۵ هزار دلار ، بالغ بر حدود ۲۵۰ هزار دلار در سال حقوق بگیرد.